Sagledavanje eksternih biosigurnosnih mera na komercijalnim farmama svinja u Vojvodin

Abstract

Tokom 2020/2021 godine afrička kuga svinja (AKS) je uspešno nastavila svoju teritorijalnu ekspanziju u Evropi. Zapravo, poslednjih godina AKS se dijagnostikuje u Evropi na godišnjem nivou u najmanje dve države svake godine: Češka i Rumunija 2017., Mađarska, Bugarska i Belgija 2018., Slovačka i Srbija 2019. i Grčka i Nemačka 2020. U odredjenom broju evropskih država, enzootija je potvrdjena samo u populaciji divljih svinja (Madjarska, Češka). Uprkos svim kontrolnim merama sprovedenim u državama u kojima je dijagnostikovana AKS, infekcija nastavlja progresivno da se širi. Međutim, u regionu jugoistočne Evrope zbog specifičnosti strukture i organizacije svinjarske proizvodnje, postoji direktna veza izmedju populacije divljih i domaćih svinja. U ciklusu prenošenja infekcije iz populacije divljih u populaciju domaćih svinja kao i unutar same populacije domaćih svinja vrlo često glavnu ulogu ima čovek odnosno ljudske aktivnosti. Najviši nivo rizika je upravo u populaciji domaćih svinja koja se uzgaja u seoskim dvorištima i porodičnim farmama, gde je nivo biosigurnosnosti ali i svesnosti o rizicima veoma nizak. Medjutim, ovaj ekstenzivni vid proizvodnje je direktno i/ili indirektno konstantno povezan sa komercijalnom farmskom proizvodnjom putem ljudi, koji su zaposleni ili dolaze u neposredni kontakt sa populacijom na farmi svinja. Navedeno je za sada, u postojećoj organizacionoj strukturi koja je zastupljena u našoj državi, gotovo nerešiv problem ali vrlo visok rizik od unošenja virusa AKS na farmu. Sa aspekta implementacije eksterne biosigurnosti postoje određeni pomaci u smislu pobolјšanja ali klјučni momenti: ulazak vozila i lјudi, nepostojanje sanitarnog čvora, i kontakat sa domaćim svinjama u selu su i dalјe problemi koji zauzimaju prvo mesto sa aspekta rizika od unošenja virusa AKS. Cilj rada je analiza mera eksterne biosigurnosti na komercijalnim farmama svinja u Srbiji primenom odgovarajućeg upitnika i sagledavanje puteva prenošenja AKS u okviru kojih glavnu ulogu ima čovek.